มีอะไรบ้างที่ต้องสนใจในการแปล เมื่อต้องเขียนข้อความขึ้นเว็บไซต์ แสดงความอาลัย

หนึ่งในคำถามเกี่ยวกับราชาศัพท์  ภาษาทางการ   

ช่วงนี้มีเพื่อนและนักเรียนถามมาหลายคน เกี่ยวกับการขึ้นข้อความแสดงความอาลัย
หนึ่งในนั้น ก็มีเจ้าหน้าที่หน่วยงานของรัฐแห่งหนึ่ง ซึ่งแจ้งว่าทางหน่วยงานต้องการทำเว็บลงนามแสดงความอาลัย 3 ภาษา
และได้มีการนำข้อความไทยกับอังกฤษไปแปลเป็นภาษาจีนมาแล้ว  
แต่อยากจะขอให้เหล่าซือช่วยดูเรื่องการใช้คำภาษาให้อีกคน
.............

โดยภาษาไทยใช้ข้อความว่า
ปวงข้าพระพุทธเจ้า ขอน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณหาที่สุดมิได้  

..................
เหล่าซือแนะนำให้ใช้ข้อความภาษาจีนต่อไปนี้  ซึ่งน่าจะมีความใกล้เคียงมากที่สุด (หากผิดพลาดอย่างไร ขอท่านผู้รู้ช่วยชี้แนะด้วย)


深切哀悼普密蓬 · 阿杜德皇上陛下 
Shēnqiè āidào Pǔ mì péng· ā dù dé huángshàng bìxià 
臣民深感皇恩浩荡 

chénmín shēn gǎn huáng ēn hàodàng

ความหมาย 
ขอน้อมแสดงความอาลัยต่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช อย่างสุดซึ้ง

ปวงข้าพระพุทธเจ้า ขอน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณหาที่สุดมิได้  


深切 Shēnqiè   ลึกๆ อย่างลึก ลึกยิ่ง 
哀     āi              โทมนัส  เศร้าเสียใจอย่างยิ่ง 
悼     dào           อาลัย / ไว้อาลัย 
臣     chén         สรรพนามแทนตัวเองของขุนนาง ข้าราชการ
民     mín           ประชาชน / ราษฎร / พสกนิกร 
臣民 chénmín   สรรพนามแทนข้าราชการและปวงประชาชนทั่วไป 
皇恩 huáng ēn  บุญคุณของพระเจ้าอยู่หัว
浩      hào           มากมายและยิ่งใหญ่ มาจากรากคำเดิมที่แปลว่า มวลน้ำที่มากมายมหาศาล  
浩荡 hàodàng  (อุปมา) มากมายยิ่งใหญ่ มหาศาลจนที่สุดมิได้ 
皇恩浩荡 huáng ēn hàodàng  พระมหากรุณาธิคุณหาที่สุดมิได้ (เป็นคำคุณศัพท์)

เหล่าซือยังมีความเห็นส่วนตัวเกี่ยวกับการเลือกใช้คำศัพท์บางคำในช่วงนี้ เช่น 
มีคนไทยหลายท่านใช้คำว่า 泰国国王、国王 
ซึ่งคำนี้ใช้ในบริบทของชาวต่างชาติมากกว่า  เพราะคำว่า 泰国国王  นี้ แปลว่า "พระมหากษัตริย์ไทย พระราชาแห่งประเทศไทย"
ถ้าเราใช้คำนี้  ก็จะแปลว่า "พระราชาประเทศไทยสวรรคต"

ในบริบท-ในฐานะที่เราเป็นคนไทย  เหล่าซือเห็นว่า เราใช้คำว่า 皇上 แทนคำว่า 国王 จะใกล้ชิดกว่าและเหมาะสมกว่า
ถ้าเลือกใช้คำว่า 皇上 ก็จะแปลว่า พระเจ้าอยู่หัว(ของเรา) เสด็จสวรรคต  
皇上 ในบริบทนี้ หมายถึง พระเจ้าอยู่หัวเรา
................

จากเรื่องนี้  เหล่าซือเห็นบางปัญหาที่อยากจะบอกให้นักเรียนสนใจการเรียนรู้ภาษาจีนที่เป็นศัพท์ทางการมากขึ้น และพึงระมัดระวัง เมื่อเราเติบโตขึ้นทางหน้าที่การงาน ต่อไปไม่ว่าจะเป็นครู อาจารย์ เป็นเจ้าหน้าที่ด้านการทูต เป็นคนเขียนข้อความขึ้นเว็บไซต์หน่วยงาน เป็นเจ้าของเว็บไซต์สอนภาษาจีน  เป็นอะไรที่ต้องคุยกับแขกบ้านแขกเมือง  .....ฯลฯ จำเป็นต้องใช้ภาษาให้เหมาะสม ถูกกาลเทศะ
ซึ่งเหล่าซือจะขอยกมาให้ดูเป็นตัวอย่างว่าเราพึงสนใจอะไรบ้าง

จากข้อความที่เหล่าซือแปลข้างต้น
深切哀悼普密蓬 · 阿杜德皇上陛下 
臣民深感皇恩浩荡 

ข้อความเดิมที่คนไทยส่งมาให้ดูตอนแรก เป็นแบบนี้  
我们至诚顶礼，忆念您的无上慈恩 沉痛悼念普密蓬国王陛下

ซึ่งเหล่าซือเห็นว่ายังมีส่วนที่ต้องปรับแก้อยู่บางจุด

เรื่องแรก  เรื่องธรรมเนียมจีน  
ตามธรรมเนียมจีน เวลาจะเขียนคำไว้อาลัย ประโยคแรกจะต้องเขียนก่อนว่าไว้อาลัยใคร ไม่ใช่ขึ้นต้นว่า "เรา" 我们 และสรรพนามที่เป็นทางการก็ไม่ใช้คำว่า "เรา" 

เรื่องที่สอง เรื่องการเลือกใช้คำและไวยากรณ์ภาษาจีน 
ระวังอย่าใช้เครื่องแปล โดยเฉพาะเรื่องสำคัญที่ต้องใช้ภาษาทางการที่ถูกต้องแม่นยำ เพื่อหลีกเลี่ยงความผิดพลาดให้น้อยที่สุด

เรื่องที่สาม เรื่องให้คนจีนแปล
บ่อยครั่้งที่พบว่าแปลผิดพลาด โดยเฉพาะภาษาทางการ  อย่างเช่นกรณีการใช้ราชาศัพท์  คนจีนยุคหลังไม่ได้ใช้ และไม่เคร่งครัดการใช้ราชาศัพท์  บางอย่างเขาก็ไม่เข้าใจบริบท 
แปลในบริบทของคนต่างชาติ

สุวรรณา สนเที่ยง 张碧云
www.futurec-cn.com 
Suwanna Future C

เพิ่มเติม
คำว่า "เป็นข้ารองพระบาท"  ใช้คำว่า 陛下臣民 (ข้าราชการและพสกนิกรของฝ่าบาท) 

ติดตามเรื่องภาษาจีนได้ที่บล็อกนี้

อ่านเรื่องเกร็ดภาษาจีน  หวังว่าทุกคลิกของท่านจะได้รับประโยชน์จากบทความเหล่านี้